Monday, April 8, 2013







जे॒ भारत जे कुंड कुड़िछ ऐं दुनिया जे जुदा जुदा मुल्कनि में  पखिड़ियल  सिन्धियुनि ताईं  मुफ्त  में ऐं  सवलाई  सां  सिन्धी  साहित्य  पहुचाइण जे मकसद  सां    सिन्धी  साहित्य  जूं    देवनागरी लिपीअ में    वेबसाइट पेश आहिनि।

हिन वेबसाइट ते फिलहाल प्रोफेसर लछमण हर्दवाणीअ जा हेठियां किताब अपलोड कयल आहिनि -
1. अचो सिन्धी सिखूं
2. सिन्धी अध्यात्म शब्दकोशु
3. परिभाषा शब्दकोशु (english-sindhi and sindhi-english)
4. इष्टदेव झूलेलाल
5. बाबा गेलाराम

कुझु वक्त में ब्‍या किताब बि अपलोड कया वेंदा। लेखक 
पंहिंजा देवनागरी लिपीअ में सिन्धी किताब हिन साइट ते आणण 
लाइ,  pdf में मोकिले सघनि था। 


हिन वेबसाइट ते विख जे प्रिंट एडिशन जा 4 अंक डिनल आहिनि। कुझु वक्त में विख जा ब्‍या अंक बि अपलोड कबा।

Monday, July 23, 2012

म.प्र. सिंधी साहित्य अकादमी जे सहयोग सा ‘‘सिन्धु’’ पारां यादगार पेशकश ‘‘रुगो पेर खणु........’’







सिंधीअ जे मायनाज़ शायर नारायण श्याम जे 91 जन्म डीं॒हं जे मोक़े 22-07-2012 ते भोपाल जी प्रमुख साहित्यक संस्था ‘‘सिन्धु’’ पारां मध्यप्रदेश सिंधी साहित्य अकादमीअ जे सहयोग सां ‘‘रुगो पेर खणु......’’ सिरे सां यादगार प्रोग्राम पेश कयो वियो।
            कार्यक्रम जो शुरूआती संचालन कंदे मोहित शेवाणीअ आयल महिमानन खे नारायण श्याम, माता सरस्वती ऐं संत हिरदाराम जे फोटो ते माल्यार्पण करे दीप बा॒रण जी नींढ डि॒नी। डॉ. विनोद आसूदाणी(कार्यक्रम जो स़दर), डॉ.विम्मी सदारंगाणी (कार्यक्रम जी मुख्य महिमान), अर्जुन चावला (अलीगढ़), कैलाश शादाब(रायपुर), अशोक जमनाणी (होशंगाबाद) गडि॒जी करे इहा रस्म निभाई।
            गीत-संगीत जे पहिरियें भाङे जी शुरूआत कई पूजा॒ टहिल्याणी ऐं टीना लछवाणीअ हूंदराज दुखायल जी रचियल प्रार्थना साईं ओ साईं महिर वसाईंसां उनखां पोइ जतन वासवाणी बि हूंदराज दुखायल जी अमर रचना पखीअड़ा दूर तुंहिंजी मंजि़लखणी पेश थियो। जतिन 18 सालन जो नौजवान आहे हू तबलो ऐं हारमोनियम बि सुठे नमूने वजा॒ईंदो आहे। टियें नम्बर ते आई कलाकारन में सभ खां नंढी बा॒रिड़ी साक्षी सताणी खेनूअड़ो डे॒ अम्मांलोक गीत खणी। हिन नींगर जी कंहिं स्टेज ते इहा पहिरीं पेशकश हुई पर संदस आत्म-विश्वास मज़बूत हो ऐं पेशकश बु॒धंदड़न खे झूमायो। शुभी शुक्ला ग़ैर-सिन्धी बा॒लिकी आहे पर हुन बि पक्के आत्म विश्वास सां लोकगीत हिड॒कीअ मथां मूंखे आई हिड॒कीपेश करे श्रोताउन खे ताड़ियूं वजा॒ए वाह! वाह!! करण लाइ मजबूर कयो। उनखां पोइ आई रोशिनी तनवाणी नारायण श्याम जो गीत नईं आहे नित नाज़ वारन जी बालीखणी ऐं छहें नम्बर ते आयो पक्को पुख़्तो गायक नारी लछवाणी पंहिंजी धीउ रचना लछवाणीअ सां नारायण श्याम जी ई रचना चांदनी रात ऐं अकेलाईखणी, जंहिं श्रोताउन खे संगीत जे मेठाज, शायर जे कल्पना जी उडा॒म ऐं गीत जी गहिराईअ जी जो रसु वठायो। गीत-संगीत जे पहिरियें भाङे जो आखि़री गायकु हो दिलीप लालवाणी, हुन बि नारायण श्याम जी रचना दूर,दूर, दूर अल्ला अखि छा थी गो॒ल्हे’  मस्तीअ भरे अंदाज़ में पेश करे श्रोताउन खे झूमायो। इन्हन गीतन जे दौरान कार्यक्रम जी मुख्य महिमान डॉ.विम्मी सदारंगाणी नारायण श्याम जे रचनाकर्म ते रोशिनी बि विझंदी रही।
            गीत-संगीत जे पहिरियें दौर खां पोइ वारो आयो अखिल भारत सिंधी कवि सम्मेलन जो। शुरूआत कई बैरागढ़ जे शाइर रमेश तनवाणीअ। हूंअ त रमेश हिकु सुठो गायकु आहे पर इन सां गडु॒ कविताऊं रचींदो बि आहे। कंहिं मंच तां पहिंजी कविता पढ़ण जो हीउ संदस पहिरियों मोक़ो हो पर नारायण श्याम ते लिखियल संदस रचना खे सभिनी जी साराह मिली। कनयो शेवाणी नओं उभिरंदड़ शायर आहे हुन बि पंहिजन ग़ज़लन ऐं वाईअ सां बु॒धंदड़न खे मुतासि़र कयो। कन्हैयालाल मोटवाणी मांदोछंद में लिखण वारो सुठो शायर आहे संदस ग़ज़ल बि श्रोताउन जे दिल ते असरु करण वारा हुआ। नई कविता जो जा॒तल सुञातलु नालो मोहन गेहाणी बि पहिरियों दफ़ो सिंधूअ जे मंच ते पंहिंजी कविता पेश करण आयो ऐं कविता में पंहिंजी पुख़्तगीअ जो अहिसासु करायाईं। रायपुर जे कैलाश शादाब पंहिंजन ग़ज़लन सां प्रोग्राम जी रंगत में नवाणि आंदी। कौन बनेगा करोड़पतिफेम द्रोपदी चंदनाणी सिंधी कविता जे मैदान में नईं आमद आहे। हिन कवियत्री में घणियूं उम्मेदूं रखी सघिजन थियूं। अलीगढ़ मां आयल अर्जुन चावला बि पंहिंजे ग़ज़ल सां मुतासि़र कयो। होशंगबाद जो नौजवान शायर जेको कवि सम्मेलन जो संचालन तमामु दिलकश नमूने करे रहियो हो उनजूं रचनाऊं बु॒धी लगो॒ त नईं पीढ़ी बि सिंधी बो॒लीअ खे ज़िंदह रखण में सरगर्म आहे। विम्मी सदारंगाणीअ जी कविता कहाणीबु॒धंदड़न खे ख़ूब पसंद आई।
            हिन मोक़े ते डॉ. विनोद आसूदाणी जे गज़लन जे मजमूए ‘‘भुणि-भुणि’’ ऐं भग॒वान बा॒बा॒णीअ जे नाटक ‘‘किराये जा कांधी’’ किताबन जी रूनुमाई बि विम्मी सदारंगाणी, अशोक जमनाणी, कैलाश शादाब ऐं अर्जुन चावला जे हथन सां कई वई।


-भगवान बाबाणी/23.07.2012

Saturday, July 14, 2012


ysg esa vk;ksftr fla/kq n'kZu esa Hkksiky th fufdrk /kwe epkbZ







ysg esa fla/kq unh ts eqa< okjs LFkku rs fjfFk;y fla/kq n'kZu lekjksg esa e/;izns'k ts lkaLÑfrd ny iafgath is'kd'k lka lfHkuh tks euq eksgs NfM;ksA
     fla/kq unhv ts fdukjs rs vk;ksftr lekjksg tks 'kqHkkjaHk flaf/k;qu ts b"Vnso >wysyky ts cgjk.ks lkgc th iwtk vpZuk ,sa 'kgukbZ lka fFk;ksA
     bu ekSd+s rs e/;izns'k ljdkj ts laLÑfr [kkrs rgr gyanM+ e/;izns'k fla/kh lkfgR; vdkneh ikjka eksfdfy;y dykdkju th Vhe jaxkjax lkaLÑfrd dk;ZØe is'k djs gkt+jhuu [ks ea«k eqX/k djs NfM;ksA
     Hkksiky th dykdkj fufdrk gklk.khv ^^jgs lnk fla/kq th Nksyh] ek#vM+u th fefBM+h cksyh] xyh&xyh ,sa ?kj&?kj xwatu fla/kq veM+ tk ukjk] th,s fla/kq ft,s** xhr rs Mkal 'kq: dbZ r fufdrk lka xMqq mrs ekStwn n'kZd >we.k yxk ,sa fudrk eFkka uksV ?kksj.k yxkA
     Mkal ts [+kre fFk;.k rs efgekuu fufdrk ,sa lanl ekm Jherh Hkkjrh gklk.khv [ks v'khokZn fMuks ,sa QksVw d
     lkxj eka vk;y dykdkju dapu ukxok.kh th fgnk;rdkjhv esa ^eqafgath c=sM+h vFkbZ fop lhj esa* xhr rs dfiy ukxnso] jks'kuh ukxnso] b'dk vkgwtk] nhid lksE;k 'kkunkj Mkal is'k dbZA
     lekjksg ts fc, Mhagqa ysg ts iksyksxzkm.M rs lkaLÑfrd dk;ZØe tks vk;kstu d;ks fo;ksA mrs fc e/;izns'k ts dykdku iafgath 'kkunkj is'kd'k lka lfHkus tks euq eksfg;ksA
     e/;izns'k ljdkj ikjka fgu vk;kstu ykb e/;izns'k eka eksfdfy;y Vhe esasa  dykdkju lka xMq v[k.M fla/kw lalkj tk laiknd KkupUn ykyok.kh ,sa fla/kw egd tk laiknd Mh- ih- rstk fc 'kkfey gqvkA
&Hkxoku ckck.kh@14-07-2012

Friday, July 13, 2012


Hkksiky th VSful f[kykM+h dhfrZ pank.khv lk¶V VSful esa xksYM eSMy thfr;ks



iapdqyk ¼gfj;k.kk½ esa 1 [kka 5 tqykbZ rkbZa fFk;y Mgha lhfu;j us'kuy lk¶V VSful esa e/;izns'k th lk¶V Vsful f[kykM+h dhfrZ pankuhv iafgath jkafn lka lfHkuh [ks vfpjt esa fo>h NfM;ksA mrs dhfrZv  lk¶V Vsful oqesUl flaxYl esa xksYM esMy gkfly djs lewjs Hkkjr esa ifgfj;ksa uEcj gkfly fd;ksA mrs bZ fFk;y McYl esa fc Hkksiky th bZ fj;k MsfoM lk.kq flYoj esMy gkfly d;kbZaA Vhe bosUV esa fc dhfrZv xksYM eSMy gkfly d;ksA
dhfrZ pankuh xqft+;Zy 4 lkyu [kka fVusl [ksMs jgh vkgsA fgu [kka vxqq dhrhZv vkSjaxkckn esa twfu;j us'kuYl ts fladYl esa xksYM esMy ,sa McYl esa fc xksYM esMy gkfly d;ks gksA Vhe bUosaV esa fc flYoj esMy ,sa feDl McYl esa czkl esMy gkfly d;ks gksA bgks bZ u varjk"Vªh; Lrj rs fc dhfrZv iafgats gquj tks tyoks Ms[kkfj;ks vkgsA xqft+;Zy 26 vkDVkscj [kka 2 uoacj rkbZa pksMgha oYMZ pSafi;uf'ki lkmFk dksfj;k esa Fkh gqbZ muesa fc dhfrZ McYl pSafi;uf'ki ts fV;sa jkmaM rkbZa igqrhA
&Hkxoku ckck.kh

Sunday, June 3, 2012

सिन्धुपति महाराजा दाहिरसेन जो 1300वां बलिदान दींह 16 जून 2012


सिन्धुपति महाराजा दाहिरसेन जो 1300वां बलिदान दींह 16 जून 2012

राजस्थान जी जमीन ते रचियो वेन्दो इतिहास
हर हिक सिन्‍धी परिवार खे हिस्‍सेदार,गवाह थियणु आहे

16 जून 2012 ते राजस्थान जे अजमेर सिथत महाराजा दाहिरसेन जो स्मारक गवाह थीन्दो राजस्थान जी सिनिधयत जे इतिहास में, जडिंह राजस्थान जे नढिंरा-नढिंरा गांव, कस्बनि ऐं शहरनि जा सिन्धी भाउर गदु थीन्दा। न फकत सिन्ध, बलिक हिन्द जी शान सिन्धुपति महाराजा दाहिरसेन जे 1300वें बलिदान दींह ते उनखे भावपूर्ण श्रद्धांजलि दियण लाइ। इहा त अटिकल सभिनी खे जाण आहे त सिन्ध जे महाराजा दाहिरसेन अरबनि जे आक्रान्ता मोहम्मद बिन कासिम जे आक्रमण जो वीरता सां सामनो कयो। जयचंद जे षडयन्त्र जे सबब उन्हनि खे दुर्भाग्य सां हार जो सामनो करिणो पियो। पर उन्हनि जी अदभुत वीरता सां दिनल बलिदान जे करे सजे हिन्दुत्व खे गौरवानिवत करे दिनो।

भारतीय सिन्धु सभा जी राजस्थान र्इकार्इ जा अध्यक्ष श्री लेखराज माधू बुधायो त हिन दींह राजस्थान जे हरहिक गांव, कस्बे ऐं शहरनि जा प्रतिनिधि शामिल थीन्दा, जिते बि सिन्धी भाउर रहन्दा आहिन। गदोगदु विदेशनि में रहण वारा सिन्धी भाउर खे बि हिन ऐतिहासिक मौके ते आहूत यज्ञ में पहिंजी आहूति दियण लाइ नींड दिनी वेर्इ आहे। देश भर जे सिन्धी संत समाज बि हिन कार्यक्रम में पहिंजी धर्म ध्वजा सां गदु शामिल थीन्दा। 
श्री माधू इहो बि बुधायो त सिन्धी संस्—ति, सिन्धी भाषा ऐं सिनिधयत खे बचाये रखण लाइ संकलिपत भारतीय सिन्धु सभा सिन्धुपति महाराजा दाहिरसेन, जहिं हिन्दुत्व जी आन-बान जे लाइ न फकत पहिंजे बलिक सजे परिवार जो आत्मोसर्ग देश हित में कयो हो, उन्हनि जे1300वें बलिदान दींह ते सच्ची श्रद्वाजंलि दियण लाइ ऐं सजे हिन्दू समाज जो सहकार वठण लाइ इहो कार्यक्रम रखियो वियो आहे। कार्यक्रम में सिन्धी समाज जी भागीदारी लाइ सभिनी पंचायतुनि, समाज जे सन्तनि ऐं विभिन्न संस्थाउनि जे सहयोग जी अपील कर्इ आहे। 
पहिरियें चरण में कार्यक्रम जो प्रचार-प्रसार करे जन सामान्य खे विशाल कार्यक्रम जी जाण दियण लाइ भारतीय सिन्धु सभा जी सजी प्रदेश कार्यकारिणी सजे प्रान्त में दौरा करे सूचना पत्रकनि, हेण्डबिल्स ऐं स्टीकर्स जे माध्यंम सां वदी तादाद में 16 जून ते अजमेर अचण जी नींड दिनी आहे।
भारतीय सिन्धु सभा जे प्रदेश संगठन मन्त्री श्री मोहनलाल वाधवाणी बुधायो त सभा पारां सजे साल खे बलिदान साल घोषित कयो वियो आहे ऐं दिसम्बर महिने सां र्इ हर महिने सिन्धु सभा जी विभिन्न इकार्इयुनि पारां समाजोपयोगी कार्यक्रम आयोजित कया विया आहिन। इन्हीं कड़ीअ में मार्च महिने में युवा सम्मेलन ऐं बुद्विजीवी सम्मेलन आयोजित कया वेन्दा। चेटीचण्ड जे मौके ते विभिन्न पत्र-पत्रिकाउनि में महाराजा दाहिरसेन विशेषांक प्रकाशित कया वेन्दा। 
उन्हनि बुधायो त सुखद संयोग आहे त राजस्थान जी सभ खां वधीक विकरिण वारी पाक्षिक पत्रिका पाथेयकण पहिंजे इन्दड अंक खे महाराजा दाहिरसेन विशेषांक ऐं सिन्धी संस्—ति ते र्इ केनिæत रखण जो फैसिलो कयो आहे। अप्रेल 2012 में सिन्धी भाषा दींह ऐं साहित्यकार सम्मेलन आयोजित कया वेन्दा। मर्इ 2012 में सांस्—तिक कार्यक्रम गीत, संगीत, नाटक, भगत,कविता, िन्धी पिकचर्स जे माध्यम सां जन जागृति जा कार्यक्रम आयोजित कया वेन्दा। 1 खां14 जून तांर्इं दाहिरसेन पखवाडो ऐं 15 जून ते अजमेर में अखिल भारतीय सिन्धी सन्त सम्मेलन ऐं विश्व सिन्धी सम्मेलन, अखिल भारतीय सिन्धी पत्रकार, सिन्धी साहित्यकार सम्मेलन आयोजित कया वेंदा।
उन्हनि इहो बि बुधायो त 16 जून 2012 ते सिन्धुपति महाराजा दाहरसेन स्मारक अजमेर में समापन समारोह में सजे प्रान्त ऐं दुनिया जे विभिन्न देषनि मां आयल एन.आर.आर्इ. ऐं देश भर जे सन्तनि जी छत्रछाया में दुनिया जे सभ खां विशाल हिन्दू संगठन राष्ट्रीय स्वयं सेवक संघ जे प्रमुख मा0 मोहन जी भागवत जी अध्यक्षता में अ¥ां तार्इं जो सभ खां वदे सिन्धी कार्यक्रम जो आयोजन थीन्दो, जहिंमें 25000 हजार खां वधीक समाज जा भाउरनि जे वहिरो वठण जी संभावना आहे।

Shankar Manghnani
manghnani.lal@gmail.com

Sunday, April 1, 2012

ग़ज़ल





*       गोप कमल


(1)


इअं त हर शख्‍सु मुर्की मिलंदो आ,
दिल खे पर कोई कोई वणंदो आ।

शहिर में हरिको हुन खां कंदो आ,
हाणे संतनि सां उथंदो विहंदो आ।

हुन खे साम्हूंअचण जी हिमथ नाहि,
मुंहिंजे परपुठि ई मूंसा विढ़ंदो आ।

वक्‍़तु ख़ूबियूं मटे छडींदो आ, 
गुलु बि कंडनि जियां ई चुभंदो आ।

चालबाज़ियूं सजियूं हू समिझे थो,
चुपि करे रंग वेही डिसंदो आ।

ज़ख्म कंहिं कंहिं डिना, णे छा कबो,
घाव ते हथु रखी हू खिलंदो आ।

पर्ख नाहे हुनर जी कंहिंखे हिते,
पंहिंजी धुन ते अकेलो नचंदो आ।

खेसि चवणो घणो ई, केरु बुधे,
आङुरियुनि सां हवा ते लिखंदो आ।

ख़ौफु खाई कमल खां ढकि न पुठी,
हू छुरो पाण खे ई हणंदो आ।

(2)
तुंहिंजो मुंहिंजो हिंअर कोबि रिश्तो न आ,
तूं जुदा थी विएं, छा ही सुपिनो न आ।

पंहिंजे अंदर जी सुधि, हू पवणु कीन डिए,
हुनजे घर में ललु को झरोको न आ।

तो त पथर हंयो, मोट कहिड़ी डियां,
सिर्फु गुलु आ, हथनि में सिरोटो न आ।

मुंहिंजू चीख़ूं बुधी, बार छो था मिड़नि,
दांहं घोरारूअ जो को ई होको न आ।

डाहो थी, छडि खणी, ईअं भाकुरु न पाइ,
ही खुलियलु रस्तो आ, बंदि कमिरो न आ।

कंहिं चयो पे त मूं वटि न आहे ज़ुबान,
सचु चई थो सघां, पर मोक़ो न आ।

आख़िरी शाख़ भी, अजु छिजी धार थी,
को छणियलु वणु कहिं छांव डींदो न आ।

भलि त चप मेणि जा, होसिलो आ बुलंदु,
सिजु चुमी थो सघां पर हू वेझो न आ।

सोचीं नुक़सान ऐं फ़ाइदा ई रुगो,
दोस्ती वाणिए जो कोई  लेखो न आ।

को मञे  ई नथो, सभु पुछी पक था कनि,
हाणे कंहिंखे कमल  ते  भरोसो न आ




सिन्धी साहित्य सुरभि
(सिन्धी साहित्यु हिन्दीअ में )
(छमाही हिन्दी पत्रिका)
नवंबर 2011 रजत जयंती अंकु
संपादक - लक्ष्मण भंभाणी
सुहिणी पब्लिकेशन, पी ओ बाक्स नं 9, शास्त्री नगर, जयपुर - 302016
कार्यालय - 182, सिन्धी कालोनी, बनी पार्क, जयपुर - 302016
फोन : 0141- 2282030,
094145-43251